Trzynaście miesięcy słońca

Trzynaście miesięcy słońca

W Etiopii rok zaczyna się i kończy we wrześniu. Nowy Rok, czyli Enkutatash obchodzony jest 11 września wg kalendarza gregoriańskiego.  Kalendarz etiopski uznaje datę urodzenia Jezusa wyliczoną przez Anonniosa z Aleksandrii, która przypada 8 lat później niż w przyjętej powszechnie rachubie. Dlatego w Etiopii wszystko jest młodsze, o 7 lub 8 lat, to zależy od tego, którą część roku weźmiemy pod uwagę, ponieważ nowy rok zaczyna się tu w zupełnie innym momencie niż w Polsce. Etiopski sposób mierzenia czasu różni się znacząco od tego, którym posługujemy się w Europie.

Kalendarz, który obowiązuje w Etiopii to tzw. kalendarz etiopski, różniący się w stosunku do kalendarza gregoriańskiego, czyli tego, którym posługujemy się, o 7-8 lat minus. Oznacza to, że teraz jest w Etiopii rok 2008. Etiopczycy niedawno hucznie świętowali rozpoczęcie Nowego Roku, niedawno, gdyż etiopski Nowy Rok, obchodzony jest 11 września a w roku przestępnym 12 września. Są jeszcze inne różnice. Etiopczycy nadal posługują się staroegipskim podziałem roku na 12 miesięcy, z których każdy ma 30 dni. Brakujące 5 lub 6 dni w roku przestępnym, tworzy trzynasty, wyjątkowy miesiąc pegumen, który trwa od 6-10 września). W starożytnym Egipcie były to tzw. dni epagomenalne. Kończyły rok i niewskazane było rozpoczynanie w tym okresie jakichkolwiek przedsięwzięć (między innymi stąd pochodzi wiara w pechową trzynastkę). W kalendarzu etiopskim miesiące mają równo 30 dni. I wcale nie pokrywają się z naszymi.

Dzisiaj, kiedy piszę ten tekst – 30 grudnia 2015 roku w Etiopii jest 20 kwietnia 2008 roku.

 Nazwy etiopskich miesięcy i dni, kiedy się rozpoczynają i kończą:

መስከረም (meskerem)  11 września – 10 października

ጥቅምት (t'yk'ymt)         11 października – 9 listopada

ኅዳር (hydar)                 10 listopada – 9 grudnia

ታኅሣሥ (tahsas)           10 grudnia – 8 stycznia

ጥር (t'yr)                        9 stycznia – 7 lutego

የካቲት (jekatit)              8 lutego – 9 marca

መጋቢት (meggabit)      10 marca – 8 kwietnia

ሚያዝያ (mijazja)           9 kwietnia – 8 maja

ግንቦት (gynbot)             9 maja – 7 czerwca

ሰኔ (senie)                     8 czerwca – 7 lipca

ሐምሌ (hamlie)             8 lipca – 6 sierpnia

ነሐሴ (nehasje)             7 sierpnia – 5 września

ጳጉሜ(ን) (p'agumie)    6  września – 10 września

Oczywiście, w roku przestępnym sprawa komplikuje się jeszcze bardziej, ponieważ trzeba sobie wszystko “policzyć od nowa”, nie od 11 września, a od 12 września.

Czas zegarowy

Tradycyjnie Etiopczycy używają odmiennego czasu od reszty świata. W logiczny sposób dzień kończy się wtedy, gdy zachodzi słońce, a nowy rozpoczyna o wschodzie.Doba w Etiopii dzieli się na dwie części, każda po 12 godzin. Etiopska pierwsza godzina dnia to nasza 7 rano. 6 wieczorem to w Etiopii godzina 12. 7 wieczorem to znowu godzina pierwsza nocy.Umawiając się z Etiopczykami na spotkanie, trzeba o tej różnicy pamiętać i sprecyzować, o który czas chodzi.